‘Richt je op geluk,
niet op tevredenheid’

Expert aan het woord: Ruut Veenhoven

De geluks­professor

Op een schaal van één tot tien geeft hij zichzelf een negen voor geluk: Ruut Veenhoven, emeritus professor aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In 1968 schreef hij als student zijn eerste paper over geluk. Het bleek een onontgonnen vakgebied. Inmiddels onderzoekt hij al bijna een halve eeuw hoe geluk werkt. Wat maakt mensen gelukkig? Kun je geluk trainen? En worden gelukkige mensen lui, of juist productief? Het werkt niet altijd zoals we wellicht denken, blijkt uit ons gesprek met Ruut. 

‘Geluk is eigenlijk goed vergelijkbaar met gezondheid. Een deel is genetisch bepaald, een deel door omstandigheden en een deel is wat je er zelf van maakt’, vertelt Ruut. ‘Bij geluk heeft dat laatste deel vrij veel invloed: mensen die de vrijheid hebben om hun leven in te richten op een manier die bij ze past, zijn het gelukkigst. Een betrouwbare overheid, voldoende welvaart en het hebben van werk dragen daar aan bij. Daarom scoort Nederland zo hoog op dit vlak (zesde op de World Happiness Index 2018, red.).’ 

Sociale vaardigheden dragen bij aan geluksgevoel 

Kun je geluk trainen? Ruut: ‘Ten eerste is je psychische gesteldheid zeer bepalend voor geluk. Nederlanders geven zichzelf gemiddeld een 7,8, maar met een depressie of een angststoornis daalt het levensgeluk vaak tot een 6. Psychische gezondheid is dus een belangrijke voorwaarde voor levensgeluk.


Daarnaast toont onderzoek aan dat sociale vaardigheden veel bijdragen aan een gevoel van geluk. Inzicht in je eigen emoties, het goed herkennen van andermans emoties en er op een adequate manier mee kunnen omgaan, zorgt voor een dieper contact met anderen. En dat zorgt er weer voor dat mensen zich gelukkiger voelen. Dus ja, geluk is inderdaad deels te beïnvloeden door sociale vaardigheden te trainen.’ 

‘Zorg voor gezelligheid en informeel contact, tijdens een teamuitje of de vrijdagmiddagborrel bijvoorbeeld’

Inzicht vergroten = geluk vergroten

Ruut vertelt over de technieken die inmiddels beschikbaar zijn om geluk te meten, zoals het geluksdagboek. Daarmee houd je bij hoe gelukkig je je voelt bij activiteiten gedurende de dag. Grappig genoeg; de mensen die hiermee hun eigen geluk in kaart brengen, blijken meteen ook gelukkiger.


‘Niet alleen de activiteit, maar ook de locatie maakt uit. Gemiddeld voelen mensen zich thuis bijvoorbeeld 10% gelukkiger dan op het werk, ook wanneer ze thuiswerken. Door je eigen geluksniveau op deze manier te monitoren, krijg je inzicht in de factoren die voor jou bepalend zijn. Je kunt daarnaast je geluksniveau vergelijken met andere mensen die op jou lijken. Op die manier zie je waar er nog iets te winnen valt.’


Voor werkgevers is dergelijke informatie ook interessant: ‘Wanneer je weet waar in het gebouw mensen het gelukkigst en het ongelukkigst zijn, kun je gerichte aanpassingen doen aan de werkomgeving.’

Hogere productiviteit

‘We vinden het normaal dat de werkgever gezond eten en sporten ook buiten werktijd stimuleert. Net als bij gezondheid, geldt bij geluk dat de keuzes in de vrije tijd veel invloed hebben op het algehele gevoel van geluk. Toch zijn werkgevers huiverig om stimulerende maatregelen te nemen voor geluk.’



Wat Ruut betreft, moeten bedrijven zich meer op geluk richten dan op werknemerstevredenheid: ‘In tevredenheidsonderzoek komt de stemming van werknemers eigenlijk nooit aan de orde. Werknemerstevredenheid blijkt echter vaak geen relatie te hebben met de productiviteit. Geluk wel. Gelukkige mensen staan open voor de ideeën van anderen, zijn energieker en maken beter contact. Dat zorgt voor een hogere productiviteit.’ 


Het nut van een life coach

Lichamelijke en psychische gezondheid helpen om je gelukkig te voelen. Maar andersom geldt ook dat gelukkige mensen gezonder blijven en langer leven. ‘Geluk is geen genezende factor. Maar; geluk blijkt wel te beschermen tegen het ziek worden. Investeren in geluk loont dus enorm de moeite.’


Dat hoeft niet duur te zijn volgens Ruut. Hij pleit voor life coaches: ‘Op dit moment richt coaching zich vaak alleen op de directe werkomgeving. Een goede life coach helpt je om ook naar je privéleven te kijken. Hij of zij kan je begeleiden bij het uitzoeken wat het beste bij je past.’ 


Deel dit artikel